sábado, 27 de diciembre de 2014

Una importante confusión

"La mayor parte de los hombres -escribe Montesquieu en Éloge de la sincerité- confunden el canto de las sirenas con el de las musas." Él lo dice con una intención crítica. Me parece que podía haberse ahorrado la indignación moral, porque el hecho más bien merece nuestra piedad. Es eso, exactamente, lo que nos pasa... incluso cuando intentamos escucharnos a nosotros mismos.

16 comentarios:

  1. "...lo que nos pasa... incluso cuando intentamos
    "escucharnos a nosotros mismos"

    Te has escuchado a ti mismo cuándo lo has dicho...tunante...
    y por eso lo has dicho...

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. "Tunante". Hacía tiempo que no me lo decían, Lo tomo, claro, como un elogio.

      Eliminar
  2. "Lo tomo, claro, como un elogio" --dices, briboncete--
    ...Yo no veo tan 'claro'....

    ResponderEliminar
  3. Luri, pero si las musas no cantan!, eso creía yo. Las sirenas cantan, pero las musas son el silencio musitado de un mysta. Si las sirenas cantan y las musas no, entonces dónde está el engaño. Hay otra cosa, si las sirenas son a Odiseo las musas son a Orfeo.Orfeo acaba mal, por otras mujeres que no son ni Sirenas ni Musas. Y Odiseo, ya sabemos que le pasó con su mujer. Total, que explíquese por Dios.

    Canis geryonensis.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. μουσάων Ἑλικωνιάδων ἀρχώμεθ᾽ ἀείδειν,
      αἵθ᾽ Ἑλικῶνος ἔχουσιν ὄρος μέγα τε ζάθεόν τε
      καί τε περὶ κρήνην ἰοειδέα πόσσ᾽ ἁπαλοῖσιν
      ὀρχεῦνται καὶ βωμὸν ἐρισθενέος Κρονίωνος.
      5 καί τε λοεσσάμεναι τέρενα χρόα Περμησσοῖο
      ἢ Ἵππου κρήνης ἢ Ὀλμειοῦ ζαθέοιο
      ἀκροτάτῳ Ἑλικῶνι χοροὺς ἐνεποιήσαντο
      καλούς, ἱμερόεντας: ἐπερρώσαντο δὲ ποσσίν.
      ἔνθεν ἀπορνύμεναι, κεκαλυμμέναι ἠέρι πολλῇ,
      10ἐννύχιαι στεῖχον περικαλλέα ὄσσαν ἱεῖσαι,
      ὑμνεῦσαι Δία τ᾽ αἰγίοχον καὶ πότνιαν Ἥρην
      Ἀργεΐην, χρυσέοισι πεδίλοις ἐμβεβαυῖαν,
      κούρην τ᾽ αἰγιόχοιο Διὸς γλαυκῶπιν Ἀθήνην
      Φοῖβόν τ᾽ Ἀπόλλωνα καὶ Ἄρτεμιν ἰοχέαιραν
      15ἠδὲ Ποσειδάωνα γεήοχον, ἐννοσίγαιον,
      καὶ Θέμιν αἰδοίην ἑλικοβλέφαρόν τ᾽ Ἀφροδίτην
      Ἥβην τε χρυσοστέφανον καλήν τε Διώνην
      Λητώ τ᾽ Ἰαπετόν τε ἰδὲ Κρόνον ἀγκυλομήτην
      Ἠῶ τ᾽ Ἠέλιόν τε μέγαν λαμπράν τε Σελήνην
      20 Γαῖάν τ᾽ Ὠκεανόν τε μέγαν καὶ Νύκτα μέλαιναν
      ἄλλων τ᾽ ἀθανάτων ἱερὸν γένος αἰὲν ἐόντων.
      αἵ νύ ποθ᾽ Ἡσίοδον καλὴν ἐδίδαξαν ἀοιδήν,
      ἄρνας ποιμαίνονθ᾽ Ἑλικῶνος ὕπο ζαθέοιο.
      τόνδε δέ με πρώτιστα θεαὶ πρὸς μῦθον ἔειπον,
      25Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο:

      ποιμένες ἄγραυλοι, κάκ᾽ ἐλέγχεα, γαστέρες οἶον,
      ἴδμεν ψεύδεα πολλὰ λέγειν ἐτύμοισιν ὁμοῖα,
      ἴδμεν δ᾽, εὖτ᾽ ἐθέλωμεν, ἀληθέα γηρύσασθαι.

      Eliminar
  4. Está guay el esiodo éste.
    pero Kreo entender qe dice qe Kantan a los dioses y no a los hombres.
    Eso es lo que me gusta....a los hombres les transmiten la facultad de recitar y/o cantar.
    Pero ellas nunca cantan al poeta, es el poeta embriagado o trompa perdido o enthusiasmado el que canta por boca de ella pero en su propia boca.
    Por eso la musa inspira al poeta, en su silencio interior sin ruido, ni voz exterior
    el poeta en plena creación es Komo un mysta, de labios sellados.
    Canis greyonensis

    ResponderEliminar
  5. Cabe la posibilidad de que Montesquieu mismo se incluya en esa "mayor parte de los hombres", como bien sugiere D. Gregorio.

    E. García Vargas

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Montesquieu parece querer hablar desde una posición absoluta. La sociedad es una comunidad de ayuda mutua y si nos engañamos, vamos en contra de los designios de la Providencia. Pero después constata que alguien que diga siempre la verdad no hace más que crear problemas así alrededor ... O sea que...

      Eliminar
    2. Este comentario ha sido eliminado por el autor.

      Eliminar
    3. Eso es porque don Charles Louis de Secondat, Señor de la Brède y Barón de Montesquieu, a pesar de sus arisocráticas ínfulas, tenía un concepto ilustrado y un poco protestante de la verdad como aquello que se opone a la mentira. Si hubiese considerado que, en realidad, la verdad es lo contrario del olvido, hubiera dado en la clave de por qué la verdad y la ayuda mutua son siempre la misma cosa. Jusqu'à preuve du contraire.

      Enrique García Vargas

      Eliminar
  6. Yo pensaba que no existen ni unas ni otras, por tanto no es más que una burla ¿no?

    ResponderEliminar
  7. - Segundo de bachillerato. Es más duro de lo que pensaba. El pensamiento clásico me apasiona y me cuesta a partes iguales. Goyo nos habla de Platón y yo le escucho ensimismada. Mientras él escribe en la pizarra un pensamiento del filósofo griego, yo, en voz baja, la relaciono con el superhombre de Nietzsche. Él se gira de repente y con su voz norteña y los ojos acuclillados exclama: Quién ha dicho eso?!?! Yo trago saliva y levanto la mano. El profe sonríe y me dice: "Inés, siempre supe que eras una gran filósofa". Esa noche no duermo de pura emoción. Resulta que soy una gran filósofa.

    - Llega el momento de decidir sobre qué harás tu treball de recerca y qué profesor lo tutelará. Tengo miedo porque quiero que lo tutele Goyo pero me da pánico decepcionarle y que en el fondo se de cuenta de que soy mediocre, pero me armo de valor y se lo pido: Goyo, quiero que mi trabajo verse sobre los autómatas humanos, empezar por Frankenstein y seguir hasta los videojuegos actuales. Me sudan las manos, pero una sonrisa enorme me dice "Adelante, tengo libros que dejarte para que puedas empezar".

    - Goyo me descubre a ETA Hoffmann y su Hombre de Arena. Sencillamente fascinante. Lo leo en la bañera, mientras ceno, mientras subo la cuesta hasta el Insti... El treball de recerca va viento en popa abrumada por toda la inspiración que me brinda mi tutor. Hoy, en clase, ha hablado de Hoffmann y delante de todos me ha preguntado: Inés, sabes ya qué significa ETA? Y yo me pongo como un tomate y tartamudeo "Ernst Theodor Amadeus". Goyo me mira con orgullo y yo me siento una gran filósofa.

    - A la profesora de literatura catalana no le gusta Goyo, pero sospecho que no se lo ha dicho a él porque es tres veces más grande que ella. Eso sí, en clase, delante de los 4 que somos, utiliza el cinismo cruel para referirse a él y yo no he tenido una buena mañana, así que utilizo su propia medicina cínica contra ella y me echa de clase. Después me toca tutoría con Goyo y me echa una bronca monumental por haber ido de lista con la profesora de literatura catalana. Yo no le digo nada, asiento mientras me río por dentro porque soy una gran filósofa.

    - Mi treball de recerca ha convencido al tribunal. Goyo ha escogido como juezas a dos profesoras que sabe que apreciarán mi trabajo: la feminista de Historia y la rebelde de Sociales. Estoy nerviosa en mi exposición pero Goyo está allí y cree tanto en en mí y en mi trabajo que me vengo arriba y ni me sudan las manos ni tartamudeo.

    - Selectividad. Ahora o nunca. Te lo juegas todo en dos días. Excelencia docente en este país. Sudo la gota gorda en todo menos en filosofía. Descartes, Sócrates y Freud. JA! Éstos no saben con quién están hablando. Yo soy una gran filósofa y me faltan hojas para seguir escribiendo cuando acabo el examen.

    - Salen las notas de la sele. Estoy nerviosa. Las miro: 3 en Latín... 5 en literatura catalana... 9 en filosofía. La filosofía me ha salvado la media. Puedo entrar dónde yo quería. Goyo me ve por el pasillo y me dice: FELICIDADES FILÓSOFA!! Y me da unas palmadas de oso pardo en la espalda que de poco me caen de bruces al suelo. Vuelvo a casa paseando por la cuesta, mirando el atardecer y con una sonrisa enorme en la cara. Me siento en el escritorio y redacto una carta para mi profesor favorito del mundo mundial porque yo no sabía que se podía volar dentro de un aula de cemento.

    Hay más recuerdos. Muchos más. Pero no quiero hacerme más pesada de lo que ya me he hecho. Sólo quería encontrar la oportunidad de resumirte aquellas líneas que te escribí la carta y que nunca pudiste leer: GRACIAS POR ENSEÑARME QUE PODÍA VOLAR.

    Inés (la ermitaña malhumorada).

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. ¡Inés! ¡Que me has sacado los colores!
      He dudado si poner o no tu comentario... pero si no lo ponía, me quedaba sin poder saludarte.
      ¡Qué cantidad de recuerdos brotando de repente!
      ¡Qué tiempos aquellos!
      Un fuerte abrazo.
      Y un brindis por ETA Hoffmann.

      Eliminar
    2. Inés: Creo que esto te gustará:

      http://www.firstthings.com/blogs/mullarkey/2014/12/eta-hoffmann-enchanter

      Eliminar
  8. Goyo: ciertamente me ha gustado y me ha sorprendido el post. Cuántos ases en la manga esconde el amigo ETA, o mejor dicho ETW (ya les preocupaba el marketing 1813).

    Era totalmente ignorante del hilo conductor desde su novela hasta Tschaikovsky, pasando por Dumas padre. A ver si encuentro The Nutcracker and the Mouse King por alguna parte porque puede ser muy interesante.

    Sabes? años después de leer el relato del Hombre de Arena de Hoffmann leí Peter Pan de JM Barrie. Se convirtió en uno de mis libros fetiche por lo mucho que aprendí y sigo aprendiendo de él (le pese a quien le pese) y no pude evitar realizar algunas comparaciones entre ambos escritores.

    Obsesionados con la infancia pero desde dos prismas tan distintos. Barrie se me presentaba como el Dr. Jekyll de la magia infantil mientras que Hoffmann era un Mr. Hyde amarrado a la creencia de que si existía "otro mundo", éste era definitivamente obscuro y tenebroso.

    Le di vueltas a la idea y creo que escribí algo al respecto. Por supuesto todo podía reducirse a las épocas y los lugares tan distintos en los que ambos escritores desarrollaron su labor artística, pero esas dos caras de la irrealidad mágica ocuparon mi mente durante un tiempo y no quería dejar de compartirlo contigo, ya que sembraste esa semilla :)

    Saludos!

    Inés

    ResponderEliminar

Comer desde el reclinatorio

 I En el tren de vuelta a casa. Hace frío ahí afuera. Las nubes muy bajas, besando la tierra blanqueada por la nieve. Resisto la tentación d...